Lễ dạm ngõ là gì? Thủ tục như thế nào? Lễ dạm ngõ cần chuẩn bị gì?

Trong phong tục cưới hỏi truyền thống của người Việt, lễ dạm ngõ được xem là nghi thức đầu tiên, đánh dấu bước khởi đầu quan trọng trong hành trình hôn nhân. Đây không chỉ là dịp để hai bên gia đình chính thức gặp gỡ, trao đổi về chuyện trăm năm của đôi trẻ mà còn thể hiện sự tôn trọng, chân thành và nghiêm túc trong mối quan hệ. Tuy nhiên, nhiều cặp đôi trẻ ngày nay vẫn còn khá băn khoăn: Lễ dạm ngõ là gì? Thủ tục diễn ra như thế nào? Và cần chuẩn bị những gì để buổi lễ trọn vẹn, ý nghĩa? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết từng câu hỏi.

Lễ dạm ngõ khác gì lễ ăn hỏi?

Lễ dạm ngõ, hay còn gọi là lễ chạm ngõ, chính là dịp hai gia đình gặp gỡ chính thức lần đầu để bàn bạc chuyện trăm năm của đôi trẻ và chuẩn bị cho các nghi lễ cưới hỏi sau này. Thường thì sau một thời gian tìm hiểu, khi cô dâu – chú rể cảm thấy đã đủ tin tưởng, mong muốn gắn bó lâu dài, họ sẽ thông báo cho cha mẹ hai bên để tiến hành bước lễ quan trọng này.

Nếu như ngày xưa thủ tục cưới hỏi gồm “lục lễ” kéo dài trong nhiều năm, thì ngày nay các nghi thức đã được đơn giản hóa để phù hợp hơn với cuộc sống hiện đại. Thay vì rườm rà, phần lớn các cặp đôi chỉ cần trải qua ba lễ chính: lễ dạm ngõ – lễ ăn hỏi – lễ cưới, vừa giữ được nét đẹp truyền thống, vừa đảm bảo sự gọn gàng, ý nghĩa.

Lễ dạm ngõ gồm những gì – 5 Lễ Vật Chính

Trong lễ dạm ngõ truyền thống, mâm lễ vật nhà trai chuẩn bị thường đơn giản hơn so với lễ ăn hỏi nhưng vẫn chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa. Thông thường, có 5 lễ vật chính cần có: trầu cau, cặp rượu, cặp trà, bánh kẹo và hoa quả. Đây được xem là những lễ phẩm tượng trưng cho sự tôn trọng, ngọt ngào và mong ước về hạnh phúc viên mãn của đôi lứa.

Trầu cau – “Miếng Trầu Là Cầu Câu Chuyện”

Trầu cau là lễ vật quan trọng nhất trong mâm lễ dạm ngõ, thể hiện lời chào trang trọng và ý nguyện kết thân của nhà trai. Câu tục ngữ “Miếng trầu là đầu câu chuyện” cũng chính là minh chứng cho vai trò thiêng liêng của trầu cau trong giao tiếp và cưới hỏi.

• Lá trầu: 25-30 lá tươi xanh, không héo úa
• Quả cau: 12-15 quả chín đều, không sâu mọt
• Vôi: 1 hộp nhỏ vôi ăn trầu trắng tinh
• Thuốc lào: tùy truyền thống gia đình

Đặc biệt: Trầu cau têm cánh phượng – được trang trí đẹp mắt với giấy màu đỏ và hoa văn truyền thống.

“Miếng trầu là cầu câu chuyện” – câu tục ngữ này không chỉ thể hiện tầm quan trọng của trầu cau trong giao tiếp xã hội mà còn là biểu tượng thiêng liêng trong các nghi lễ trọng đại.

Cặp Rượu – Cặp Trà biểu tượng của sự nồng nhiệt

Rượu và trà là cặp lễ vật không thể thiếu, mang ý nghĩa gắn kết tình thân giữa hai gia đình. Rượu tượng trưng cho sự nồng nhiệt, chân thành; còn trà thể hiện sự thanh tao, lâu bền và mối quan hệ gắn bó lâu dài.i. Cách chọn rượu phù hợp:

• Rượu trắng: Vodka Hà Nội, Rượu Đế Hạ Long
• Rượu vang: Vang Đà Lạt, Vang Phan Rang
• Rượu cao cấp: Chivas, Johnnie Walker (nếu điều kiện cho phép)

Trà biểu trưng cho sự thanh tao, nhã nhặn và mối quan hệ lâu dài giữa hai gia đình.

Các loại trà được ưa chuộng:

• Trà xanh: Trà Thái Nguyên, Trà Tân Cương
• Trà ô long: Trà Ô Long Đài Loan, Trà Ô Long Lâm Đồng
• Trà sen: Trà sen Hồ Tây (đặc biệt ý nghĩa)

Mẹo chọn trà: Nên chọn trà đóng hộp đẹp, có thương hiệu uy tín và hạn sử dụng còn lâu.

Mâm ngũ quả và bánh kẹo trong lễ dạm ngõ nên chọn loại nào?

Bánh kẹo không chỉ là món quà tượng trưng cho sự ngọt ngào mà còn cho thấy sự chu đáo, tinh tế của nhà trai. Các loại bánh thường được chọn như bánh phu thê, bánh kẹo cao cấp hay bánh truyền thống, tùy theo vùng miền và thời điểm.

• Bánh phu thê: đặc biệt phổ biến ở miền Nam, tượng trưng cho tình vợ chồng hòa hợp
• Bánh kẹo cao cấp: đóng hộp đẹp, thương hiệu uy tín
• Bánh truyền thống: bánh chưng, bánh tét (nếu vào dịp Tết)

Mâm ngũ quả trong lễ dạm ngõ thường được sắp xếp đẹp mắt với những loại quả mang ý nghĩa may mắn: chuối (đoàn viên), cam/quýt (thịnh vượng), táo (bình an), dừa (bền vững), đu đủ (sung túc). Đây là lời cầu chúc cho cuộc sống hôn nhân trọn vẹn và đủ đầy.

• Cam, quýt: tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng
• Táo: biểu tượng của sự bình an, hạnh phúc
• Chuối: mang ý nghĩa sum họp, đoàn viên
• Dừa: tượng trưng cho sự bền vững, lâu dài
• Đu đủ: biểu tượng của sự sung túc

Thành phần tham dự lễ dạm ngõ gồm những ai?

Khác với lễ ăn hỏi hay tiệc cưới, lễ dạm ngõ thường diễn ra trong phạm vi nhỏ gọn, số lượng khách mời không nhiều, chủ yếu là họ hàng thân thiết của hai bên gia đình.

• Phía nhà trai: thường có từ 7 – 12 người, bao gồm ông bà, cha mẹ, chú rể và một số họ hàng gần gũi, đại diện cho sự trang trọng.

• Phía nhà gái: sau khi nhận thông báo từ nhà trai, gia đình sẽ sắp xếp số lượng tương ứng, mời ông bà, cha mẹ, cô dâu cùng một vài người thân cận để tiếp đón.

Ngoài ra, cô dâu chú rể có thể mời thêm vài người bạn thân đến chia vui cùng gia đình. Về trang phục, không cần quá cầu kỳ nhưng nên đảm bảo sự lịch sự, trang nhã để thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau.

Trong quan niệm truyền thống, ông bà ta thường nói “đầu xuôi đuôi lọt”. Vì vậy, cả hai gia đình cần thống nhất kỹ lưỡng về thành phần tham dự cũng như cách tổ chức để buổi lễ diễn ra thuận lợi, ấm cúng và ý nghĩa.

Trình tự diễn ra lễ dạm ngõ

Vào đúng ngày hai bên gia đình thống nhất, gia đình nhà trai sẽ mang sính lễ dạm ngõ sang nhà gái tiến hành các thủ tục.

Đại diện bên gia đình nhà trai sẽ đứng lên giới thiệu các thành viên nhà trai tham gia buổi lễ gồm những ai. Nhà trai sẽ trình tráp chạm ngõ gồm các lễ vật đã chuẩn bị sẵn lên bàn thờ gia tiên nhà gái. Tiếp đó, sẽ xin phép cho cô dâu chú rể được chính thức qua lại tìm hiểu nhau để tiến tới hôn nhân.

Gia đình nhà gái cũng cử ra người đại diện để đáp lại lời phát biểu của đại diện gia đình nhà trai. Người đại diện sẽ đứng dậy cảm ơn, đồng thời giới thiệu thành viên gia đình nhà gái tham gia buổi lễ dạm ngõ này.

Sau thời gian chào hỏi, nói chuyện, cô dâu chú rể tương lai sẽ lên thắp hương và dâng lễ vật đến bàn thờ tổ tiên.

Hai nhà tiếp tục bàn bạc, thống nhất ngày tổ chức thủ tục tiếp theo, cũng như những sính lễ cần chuẩn bị trong ngày lễ ăn hỏi, xem xem nhà gái thách cưới ra sao, có những yêu cầu gì trong buổi lễ để gia đình nhà trai chuẩn bị.

Gia đình nhà gái có thể mời gia đình nhà trai ở lại ăn bữa cơm thân mật sau khi kết thúc lễ dạm ngõ. Nếu hai bên không có điều kiện và thời gian thì nhà gái cũng có thể chỉ mời nước, hoa quả và bánh kẹo chứ không nhất thiết phải thiết đãi cơm.

Kinh nghiệm chuẩn bị cho lễ dạm ngõ